Yekta YILDIZ
Bünyan'da İlk Özel Sektör Girişimleri
Günümüzde bile tartışması yapılan “yap-işlet-devret” modelinin ilk uygulamaları 1926 yılında Bünyan'da başladı.
Bu model çerçevesinde yapılan üç işletmenin birincisi Taşçızāde Mehmet Rahmi ve Cıgıllızāde Ömer Fevzi Efendilere elli yıllık imtiyaz verilerek, Bünyan, Kayseri ve Talas’ı aydınlatmak amacıyla kurdurulan “Bünyan Hidro Elektrik Santrali”dir. Santral 1928 yılında hizmete girmiştir. Daha sonra bu imtiyaz, kurulan anonim şirkete (bugünkü adıyla Kayseri ve Civarı Elektrik Türk Anonim Şirketi) devrediliyor. Bu şirket, şu anda tüm Kayseri il sınırları içerisinde faaliyet göstermektedir.
Özel sektörün ikinci girişimi ise “Teşvik-i Sanayi Kanunu”ndan yararlanılarak 1924 yılında Kayseri bölgesinin halı ipliği ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuş olan “Kayseri Bünyan Halı İpliği Fabrikası”dır. 1927 yılında hizmete giren bu fabrikanın kurulmasında öncülük yapan kişi ise, Osmanlı Meclis-i Meb’usan Üyeliği; Üç dönem Belediye Başkanlığı ve Cumhuriyet döneminde de Adliye Vekilliği yapan Ahmet Rifat Çalıka’dır. . (bu fabrikanın doğramalarını Talaslı Deli Serkis diye anılan Ermeni Serkis Usta yapmıştır.
1985 yılında ismi “Halıcılık ve Battaniye Sanayi Müessesesi” olarak değiştirildi. 30/10/1997 tarihinde ise özelleştirilerek “BÜNTEKS Bünyan Yünlü Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.” adını aldı.)
Üçüncü girişim ise, 1932 yılında Bünyanlı müteşebbislerin kurdukları “Değirmencilik İşletmesi”dir. Bu tesis, modern anlamda Kayseri'nin ilk un fabrikasıdır. Devletten teşvik belgesi (Muafiyet Ruhsatnāmesi) alınarak kurulan bu tesis hālâ faaliyetini sürdürmektedir.