Yekta YILDIZ
Kayseri'de Han ve Çarşılar
VEZÄ°R HANI:
Kapalı Çarşı’nın güney-batı tarafındadır. Lâle Devri’nin meÅŸhur sadrazamı NevÅŸehirli Damat Ä°brahim PaÅŸa tarafından m. 1724 (Kayseri Tarihi Cilt:I De 1727 Tarihi Verilir.) yılında yaptırılmıştır. Kitabe yeri boÅŸtur. Han iki katlı olup, iki de avlusu vardır(dış ve iç kısım). TaÅŸtan kemerlerle örtülmüÅŸ bir çok oda vardır. Ä°ç kısmın avlusunda büyükçe bir havuz ve fıskiye vardı ama ÅŸu anda mevcut deÄŸildir. BaÅŸlangıcından beri içerisinde kumaÅŸçı, çuhacı, yüncü, derici, halıcı, kuyumcu gibi çeÅŸitli iÅŸyerleri vardı. Bu iÅŸyerlerinden bir kısmı faaliyetini aynen sürdürürken, bazı iÅŸ yerleri de iÅŸ alanlarını deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir.
​
PAMUK HAN (Pembe Han , Kapan Hanı) :
​
Åžah Hatun tarafından yaptırılan bu han, Åžeyh Müeyyed ÇeÅŸmesinin karşısında yer alır. Bir çok kereler tadilat yapılan hanın kare bir planı vardır. 15. Yy. baÅŸlarında yapıldığı sanılan han, kesme yonu taÅŸlardan inÅŸa edilmiÅŸtir. (Kâzım ÖZDOÄžAN’ın Kayseri Tarihi adlı eserinin 1. cildinde yaptıran kiÅŸi olarak Mustafa PaÅŸa’nın adı geçmektedir.)
​
HACI EFENDÄ° ÇARÅžISI :
Kapalıçarşı bünyesinde M. 1844 yılında halk tarafından inÅŸa ettirilmiÅŸtir. Dr. Halit ErkiletlioÄŸlu “Osmanlılar Zamanında Kayseri” isimli eserinde, 302 adet dükkândan oluÅŸan bu çarşının Güpgüpzâde Hacı Efendi tarafından yaptırıldığını belirtmektedir.
​
URGANCILAR ÇARÅžISI:
Hacı Efendi Çarşısına paralel durumdadır. Kim tarafından ve ne zaman yapıldığı hakkında bir bilgi bulunmamaktadır. Orta kısımda Hacı Efendi Çarşısı ile küçük bir kapı vasıtasıyla baÄŸlantısı vardır.
​
KAPALI ÇARÅžI :
1859 yılında halk tarafından yaptırılan Kapalı Çarşı, Anadolu’daki kapalı çarşıların en büyüklerinden biridir. Dört büyük giriÅŸ kapısı olan ve ahÅŸaptan yapılmış bulunan bu çarşı, 14 Eylül 1870 de büyük bir yangına maruz kalmış ve 1804 dükkan yanmıştı. Yanan Kapalı Çarşı MaraÅŸ Mutasarrıfı Osman PaÅŸa Tarafından Ä°talya’dan getirtilen mimar/mühendis tarafından, dükkân sahipleri hesabına, yeniden kâgir olarak inÅŸa edilerek 16 Ekim 1873 de hizmete açıldı.
​
KADINLAR ÇARÅžISI :
Åžehir merkezinde, Kazancılar Çarşısı’nın güneyinde olan, Birinci Dünya Savaşı ve arkasından KurtuluÅŸ Savaşı yıllarında Türk Erkeklerinin askere alınmaları sonucu ticaret Ermeni azınlığın eline geçmiÅŸti. Ekmek karne ile veriliyordu. Bir batman unun fiyatı dört liraya çıkmıştı. Bu durum karşısında yerli kadınlar, geçimlerini saÄŸlamak için topluca alış-veriÅŸ yaptıkları bir semt oluÅŸturmuÅŸlardır. bu nedenle de bu çarşıya “Kadınlar Çarşısı” denilmiÅŸtir.
​
KurtuluÅŸ Savaşı yıllarında ise, Kayseri kadınları, kızlarının çeyiz sandıklarındakileri satarak, elde ettikleri parayla aldıkları cephaneyi, cephedeki askerlere göndermiÅŸlerdir. Bu gün için bu çarşı ortadan kalkmıştır.
​