HER AÇIDAN KAYSERi

Kayseri'de Hava Olayları:

​

KAYSERİ’DE GÖRÜLEN RÜZGÂRLAR

​

Orta Anadolu’nun maruz kaldığı rüzgârlar Kayseri’de de görülür. Ancak burada mahallî ifadelerle anılırlar. Kayseri’de çok şiddetli fırtınaları görmek mümkündür. Bu nedenle “Kayseri yelden / Adana selden” ifadesi kullanılır. Kayseri’ye doğu yönünden hemen ne rüzgâr ne de yağmur gelir. Bu nedenle Türkmenler çadırlarının ağzını hep doğuya doğru açarlar.

​

Kayseri’de en çok kendisini hissettiren rüzgârlar şunlardır:  Gömeç – Karaman – Kabayel – Erciyes rüzgârı

​

GÖMEÇ ( POYRAZ ) :

 

Bu rüzgâr Kayseri’nin kuzey/doğusunda bulunan Gömeç köyü tarafından estiği için bu adı almıştır. Soğuk ve kuru eser. Gömeç estiği zamanlarda hava ekseriyetle açık olur. Yağmur yağmadı mevsimlerde ekinlere ve bostanlara faydası vardır. Etkisini daha çok sonbaharda gösterir. Kışın çok soğuk eser ve don yapar. Halk bu rüzgâr estiği zaman “Gömeçliler deliği açtı”; devamlı estiği zamanlarda ise “ Gömeçlilere söyleyin de deliği kapasınlar” derler.

 

KARAMAN ( KARAYEL ):

​

Kuzey/batı rüzgârıdır. Her mevsimde esmekle birlikte daha çok kışın ve baharda eser. Karaman soğuk olup özellikle kışın en şiddetli günlerinde kendisini gösterir. Devamsızdır. Kesik kesik eser. Kayseri’nin yağmurunu Marmara’dan bu rüzgâr getirir.

 

KABAYEL ( LODOS ) :

 

Güney / batıdan esen bu rüzgâr Şubat’ın 15 inden sonra ortaya çıkar. Eğer geç kalacak olursa “Hastası araba ile gelir” derler ki, hasta bile olsa arabaya binip öyle gelir anlamındadır. Bu rüzgâr ılık estiği için karları eritir. Bu nedenle : “İnsana buz gibi / Kara köz gibi değer” veya “ Erciyes Dağı kadar karım olsa / Kabayel gibi müşterim olsa”   “Kabayel gibi alıcısı olduktan sonra kar gibi malın olsun”  şeklinde ifadeler de kullanılır. Kabayelden sonra Karaman veya Gömeç gibi rüzgâr esecek olursa genellikle kar yağar.

 

ERCİYES RÜZGÂRI :

​

Bu rüzgâr kendisini sakin havalarda hissettirir. Hiçbir rüzgârın esmediği zamanlarda, sıcaktan insanların bunaldığı zamanlarda gayet hafif ve serin bir şekilde inceden inceye eser. Şehrin ısınan havayı yukarılara doğru yükselirken, Erciyes’in karlı tepelerindeki serin hava da aşağılara doğru inmeye başlar. İşte bu hareketten doğan esintiye Erciyes rüzgârı denir.

 

KAYSERİ’DE YAĞMUR VE KAR DURUMU

 

YAĞMURLAR
 

Kayseri’de yağmur mevsimi bahardır. Rûmî Nisan ayında başlayan ve 40 gün devam eden bu yağmurlara “kırk ikindi yağmurları” denir.  Çiftçiler için çok önemli olan bu yağmura halk arasında büyük değer verilir. Ekine faydası yönünden şu şekilde bir darb-ı mesel vardır : “Martta sıçan siğmese / Nisanda yağsa dinmese / Mayıs efendi de ekinim var diye övünse”  Bu yağmurlar için “Balığın ağzına düşse inci olur.” derler. 

 

Yazın yağmur çok ender olur. Yaz yağmurları fırtınaların hemen arkasından gelir ve sağanak şeklinde yağar.
Kayseri’ye yağmur bulutları daima batıdan gelir. Batı tarafındaki Yılanlı Dağ tarafında bulutlar görününce yağmurun geleceği anlaşılır. Bu nedenle, buraya gelen bulutlardan suyu almadıktan sonra bırakmaz anlamında Kayseri’nin bu yöresine “SUVERMEZ” derler.

 

 

KAYSERİ’DE KAR 

 

Kayseri’ye çok kar yağar. Rûmî Takvime göre Teşrîn-i sânî  (Kasım)ın ortalarından Nisanın ortalarına kadar devam eder. Kayserililer senenin ilk karını Erciyes’in tepelerinde görürler. Erciyes’e “Çıra”dan sonra kar yağmaya başlar. Kayserililerin hesabınca, Erciyes’e beş defa kar düştükten sonra altıncısı Ali Dağına ve yedinci kar şehre yağar.

 

Kayseri’de karın en çok yağdığı ay  Gücük (Şubat) tür. Onun için “ Gücükte kar, güdük devenin kuyruğuna çıkar” derler. Ayrıca :

”Karakış karada
Zemheri arada
İlle gücük ille gücük” derler ki, Karakış kar görmeden kara geçer; Zemheri de bazen karlı bazen karsız geçer amma, Gücüğe gelince o yapacağını yapar demektir. Esasen Martta da çok kar yağar. Hattâ : “Dağlar karını Martta alır” veya “Mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır” derler.

​

KAYSERİ’DE HALK ARASINDA HAVA TAHMİNİ

​

• Güneş batarken ufukta kızıllık görünmesi ertesi günün güneşli olacağına işarettir.

• Güneş doğarken ufukta kızıllık olursa o gün yağmur yağacağına işarettir.

• Kırlarda kuşlar ötüşerek dağlara doğru uçarlarsa o gün dolu yağacağına işarettir.

• Kışın yıldızlar çok parlarsa ertesi günün karlı olacağına işarettir.

• Yazın ayın etrafında hâle oluşursa yağmur yağacağına işarettir.

• Kavaklar yapraklarını tepe kısmından dökmeye başlarlarsa o sene kışın dağlarda olacağına; eğer eteklerden dökmeye başlarlarsa kışın ovalarda olacağına işarettir.

• Yağmur  Talas’ta Ali Dağı; Kayseri'de suvermez (Hacılar)  üzerinden gelecek olursa şiddetli ve selli olur.

• Suvermez tarafında bulutlanma olursa mutlaka yağmur yağacak demektir.

• Asarcık (Hisarcık)ta az pelit biterse kış hafif geçecek demektir.

• Erciyes, tepesine buluttan şapka giyerse, önce kuvvetli bir rüzgâr, arkasından da yağış gelir.