HER AÇIDAN KAYSERi

Kayseri Ormanları ve Gölleri

​

HACER ORMANLARI :

​

Yahyalı ilçesine yaklaşık 80 Km uzaklıkta bulunan Hacer ormanları 18 bin hektar alanı kapsamaktadır ve Yahyalı Orman İşletme Müdürlüğüne bağlıdır. Orta Toroslar üzerinde bulunan Demirkazık dağının güney ve doğuya uzanan kolları üzerinde yer alan bu ormanlar, Zamantı ırmağı istikametine uzanan 600-2000 m rakımlarında sürekli kar mıntıkası halindedir.

​

YEDİ GÖLLER :

 

Bir bölümü Kayseri il sınırları içerisinde kalan Ala dağlar kesiminde, deniz seviyesinden 3200 m. yükseklikte bulunan ve “Yedi Göller” adı ile bilinen mevkide irili ufaklı 20 adet göl vardır. Yaz aylarında mevsim koşullarına göre değişen karstik göller yer almaktadır. Yazın en sıcak günlerinde yedi adet göl bulunmaktadır. Yahyalı’ya 80 km uzaklıkta bulunan bu göllerin en büyüğü Direk gölüdür. Göllerin derinliği bilinmemekle beraber, bu göller kar ve buzul suları ile beslenmektedir. 

 

Bunların dışında, Sarımsaklı, Akköy, Ağcaşar, Kovalı Yamula baraj gölleri de bulunmaktadır.

​

SULTAN SAZLIĞI :

 

Türkiye’nin önemli kuş cennetlerinden birisi olan Sultan Sazlığı, Kayseri’nin 70 km. güneyinde Develi – Yeşilhisar – İncesu ilçeleri arasındadır. Mevsimine göre sazlığın alanı 8 – 13 bin hektar arasında değişir. Büyük bir kısmı sazlarla kaplıdır. Yer yer kafa otu ve kındıra bulunur. Açık alanlarda nilüfer ve süsen görülür. Sahanın içerisinde, kuvvetli rüzgarlarda yer değiştiren, yüzen  saz adacıkları vardır.  

 

Sultan Sazlığı, 301  kuş türünü kendi bünyesinde barındırmaktadır. Kuşların ana göç yolları üzerindedir. Barınak ve yiyecek açısından zengin bir yapıya sahiptir. Sazlığın çevresinde bulunan Yay Gölü, bir yandan kuşların su ihtiyacını karşılarken, diğer yandan da içerisinde barındırdığı balıklarla kuşlar için besin kaynağı oluşturmaktadır. Son yapılan araştırmada 301 kuş türü tespit edilmiştir. Bu türlerden 90 ı burada kuluçkaya yatar. Nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir nitelikteki 72 kuş türünün 20 si burada kuluçkaya yatmaktadır.

 

1. derecede doğal SİT alanı ilan edilen ve “Kuş Cenneti” olarak isim yapan bu yörenin alanı 319.000 hektardır. Su ile dolu olan gölün alanı ise 47.000 hektardır. Alan, tatlı göl; tuzlu göl; hafif tuzlu göl ile bataklık eko-sisteminden meydana gelmiştir. Bu sazlıkta tahmini olarak göç dönemlerinde 600.000 civarına yaklaşan bu kuşların arasında ördek, kaz ve pembe flamingolar dikkati çekmektedir. Kuşların yanı sıra, su faresi, yarasa, tilki, tavşan, sazan balığı, su yılanı, kertenkele, su kaplumbağası, kurbağa ve sülük de bulunmaktadır.

 

1971 yılında, Kara Avcılığı Kanunu’na dayanılarak, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nca koruma altına alınmıştır. Millî Parklar ve Avcılık Dairesi ile Dünya Yaban Hayatı Vakfı (VWF) ve Uluslar arası Doğayı Koruma Birliği (IUN) bu park için gerekli uluslararası desteği sağlamaktadır.

 

Sultan Sazlığı’nda görülen kuş türlerinden bazılarını şöylece sıralayabiliriz:

​

• Yumurta piçi

• Kara leylek

• Çıkrıkçı

• Tepeli dalgıç

• Leylek

• Kaşıkgaga

• Kırmızı boyunlu yumurta piçi

• Çeltikçi

• Yağ ördeği

• Elma baş

• Kara gerdanlı yumurta piçi

• Kaşıkçı

• Macar ördeği

• Cüce karabatak

• Flamingo

• Karabatak

• Kuğu

• Pas baş

• Pelikan

• Gillik

• Tepeli patka

• Tepeli pelikan

• Sakarca

• Sütlâbi

• Balaban

• Boz kaz

• Arı şahini

• Cüce balaban

• Angıt

• Kara çaylak

• Alaca balıkçıl

• Suna

• Akbaba

• Gece balıkçılı

• Fiyu

• Kızıl akbaba

• Öküz balıkçılı

• Boz ördek

• Yılan kartalı

• Küçük beyaz balıkçıl 

• Kirik

• Saz delicesi

• Erguvani balıkçıl

• Yeşilbaş

• Ekin delicesi

• Gri balıkçıl

• Kıl kuyruk

• Step delicesi

• Büyük atmaca

• Şahin

• Çayır delicesi

• Küçük atmaca

• Kızıl şahin

• Küçük bağırtgan

• Kartal

• Küçük kerkenez

• Güvercin doğanı

• Yırtıcı kartal

• Kerkenez

• Delice doğan

• Şah kartal

• Kırmızı ayaklı kerkenez

• Bıyıklı doğan

• Altın kartal

• Kınalı keklik

• Ulu doğan

• Küçük kartal

• Çil

• Bıldırcın

• Balık kartal

• Su tavuğu

• Bıldırcın kılavuzu

• Sakarmeke

• Benekli su tavuğu

• Deniz saksağanı

• Turna

• Cüce su tavuğu

• Uzun bacak

• Mezgeldek

• Saz tavuğu

• Kılıçgaga

• Toy

• Saz horozu

• Kocagöz

• Bataklık kırlangıcı

• Yağmurcun

• Siyah kanatlı

• Küçük halkalı

• Büyük yağmurcun

• Mahmuzlu kışkuşu

• Yarım halkalı

• Damgalı yağmurcun

• Temmink kum kuşu

• Kız kuşu

• Altın yağmurcun

• Kırmızı kum kuşu

• Çakıl kuşu

• Step yağmurcunu

• Dağ kumkuşu

• Küçük çakıl kuşu

• Su çulluğu

• Kırmızı boyunlu kum kuşu

• Çamur kuşu

• Yağmur kervan çulluğu

• Döğüşken kuş

• Bataklık düdükçünü

• Kervan çulluğu

• Kızılbacak

• Beyaz karınlı düdükçün

• Nehir kenarı koşucusu

• Pas rengi kızılbacak

• Orman Düdükçünü

• Akdeniz martısı

• Yeşil bacak

• Kaya güvercini

• Küçük martı

• Gülen sumru

• Kumru

• Karabaş martı

• Deniz kırlangıcı

• Üveyik

• İnce gagalı martı

• Taneli deniz kırlangıcı

• Tepeli guguk

• Küçük kara martı

• Akalınlı deniz kırlangıcı

• Guguk

• Büyük gümüş martı

• Bağırtlak

• Cüce baykuş

• Çobanaldatan

• Karaşağan

• Puhu

• Yalı çapkını

• Akkarınlı şağan

• Kukumav

• Arı kuşu

• Mavi kuzgun

• Alaca baykuş

• Çavuşkuşu

• Döner boyun

• Kulaklı orman baykuşu

• Suriye ağaçkakanı

• Oklağı toygarı

• Miyop toygar

• Bataklık baykuşu

• Tarla kuşu

• Dağ toygarı

• Kır incir kuşu

• Kırlangıç

• İncir kuşu

• Kum kırlangıcı

• Küçük kısa parmaklı toygar

• Ağaç incir kuşu

• Ev kırlangıcı

• Orman toygarı

• Çayır incir kuşu

• Kır kırlangıcı

• Tepeli toygar

• Su incir kuşu

• Kızıl gerdanlı

• Kulaklı toygar

• Bülbül

• Kuyruk sallayan

• Çit kuşu

• Çalı bülbülü

• Sarı kuyruk sallayan

• Çit serçesi

• Nar bülbülü

• Gri kuyruk sallayan

• Buğdaycıl bülbül

• Ak kuyruk sallayan

• Yelpaze kuyruklu bülbül

• Kara enseli

​

TUZLA GÖLÜ :

​

İç Anadolu da insanoğlunun olumsuz etkilerinden kısmen kurtulmayı başaran tek tuzlu göldür. Deniz seviyesinden 1123 m. yükseklikte bulunan göl, Kayserinin 40 km. kuzeydoğusunda bulunan Palas Ovasının (106 km2) bir parçasıdır. Kayseri ovasının kuzey-güney yönünde ince uzun bir görünüme sahiptir.

Çöküntü ovası karakterinde olan Palas Ovası, kendisini çevreleyen Kırkkız ve Işıl Tepesi, Göztepe ve Elmalı Dağı gibi önemli yükseltiler nedeniyle kapalı havza olma özelliğindedir.

​

Ovanın batısında yer alan göl, kuzey-güney yönünde, ince uzun bir görünüme sahiptir. Gölün önemli su kaynaklarını göle doğudan giren Değirmen deresi, güneydoğusunda Yertaşpınar, güneyinden giren Körpınar, Başpınar ve Soğukpınar oluşturur. 

​

Yer altı, yağmur ve kar sularının yanı sıra, gölün doğusunda bulunan ıslak çayır alanlarının taşkın suları ise gölü besleyen diğer su kaynaklarıdır.

 

Kuzeyinde bir set gibi duran tepeleriyle, Kızılırmak Nehrinden ayrılan Tuzla Gölünün çevresinde, sazlıklar, ıslak çayırlar, tuzcul bitki bozkırları, mera ve tarım arazileri yer alır. 

​

Yaz aylarında yağışın azalmasına ve buharlaşmanın da artmasına bağlı olarak göl alanı daralmakta, suyun içindeki tuz göl kenarında çökelmektedir. Göl suyunun çekildiği alanlarda 10-15 cm kalınlığında tuz tabakası oluşmaktadır.

​

1993 yılında 1. derece doğal sit alanı ilan edilen Tuzla Gölü, aynı zamanda Türkiye'nin yeni Ramsar alanları listesindedir. 

​

Gölün çevresi M.Ö. II. bin yılın başlarından günümüze, Hititlerden Osmanlı devletine kadar bir çok medeniyetin yerleşim alanı olmuş, göç ve ticaret yollarının önemli kesişim yerlerinden biri olma niteliğini taşımıştır. 

​

Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan göl ve çevresinde, günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış olan Sultanhanı gibi birçok han, kervansaray, cami ve külliye bulunur. Tuzhisar ve Palas beldeleri, Sultanhanı, Karahıdır, Ömürlü, Ömerhacılı ve Üzerlik köyleri bölgenin bu günkü önemli yerleşimleridir. 
Sarıoğlan ve Bünyan ilçelerine bağlı olan bu yerleşimlerin toplam nüfusu 13.000'dir.

​

Afrika, Asya ve Avrupa kuş göç yollarının birleşme noktası olan Kayseri; Hürmetçi Sazlığı, Sultansazlığı ve Tuzla Gölü gibi önemli sulak alanlara sahiptir. 
Geniş ve farklı ekosistemlerin bir arada bulunmasıyla Tuzla Gölü, zengin bir biyolojik çeşitliliği barındırıyor. Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi ve IUCN kırmızı listesine göre nesli tehlike altında olan türler arasında bulunan toy (Otis tarda), büyük cılıbıt (Charadrius leshenaultii), akça cılıbıt (Charadrius alexandrinus), angut (Tadorna ferruginea), mahmuzlu kızkuşu (Hoplopterus spinosus), küçük kerkenez (Falco naumanni) gibi kuş türlerinden bazıları bölgede göç döneminde görülmekte, bazıları ise bölgede üremektedir. 

​

Bölgeye endemik (belli bir yere özgü) bir bitki türü olan Işıl lalesini {TuIipa armena Boiss. var lyrica (Baker) Marais} bölgenin kuzey tepelerinde görmek mümkün. Dünyada sadece Sultansazlığı’nda ve Tuzla Gölü’nde bulunan Elymus elongatus (Host) Runemark ise gölün doğu ve kuzey kıyılarına yayılmış durumdadır. Önemli kuş ve bitki türlerinin yanında alaca kokarca (Vormela peregusna), Arap tavşanı (Allactaga williamsi), gelengi (Spermophilus xanthoprymnus), tilki (Vulpes vulpes), kurt (Canis lupus) gibi memeli hayvan türlerinin bölgede üremesi ve barınması, bölgenin yaban hayatı için önemini daha da arttırmaktadır.

​

YAY GÖLÜ :

​

Develi ovasının yaklaşık ortasında bulunan Yay Gölü’nün yüzölçümü 94 km2'lik bir alanı kaplar. Suları tuzlu olan Yay Gölü’nün derinliği 2 m. civarındadır. Yazın suların çekilmesiyle tuz yüzeye çıkar. Üzerinde iki ada bulunmaktadır.
 

SARI GÖL :

​

Erciyes dağının batı yamaçlarında denizden 2335 m. yükseklikte yer alır. Şeyh Şaban köyünün 5 km. kuzey doğusundadır. 13 hektar alanı kaplayan Sarı Göl, dağın batısındaki ikinci derecede volkan konilerinin arasındaki bir çukurda yer alır. Küçük, fakat manzarası çok güzeldir.

​

ELBİZ :

​

Develi ilçesi merkezinde bulunan, Kapadokyalıların son kralları tarafından yaptırıldığı sanılan ve nefis bir suyu olan havuzdur. Derinliği 1 ilâ 3 m. arasında değişen ve tabanından su kaynayan havuzun çevresi sert blok taşlarla çevrilmiştir. Tabanı Roma stili renkli mozaiklerle süslenen havuzun etrafı sonradan bir düzenlemeyle, bir dinlenme yeri ve mesîre alanı haline getirilmiştir.